عنوان کتاب :
دوستی در قرآن و حدیث (عربی - فارسی)
صفحات :
قطع :
وزیری
جلد :
1
نوبت چاپ :
هفتم
تاریخ انتشار :
1393
محل نشر :
تعداد جلد :
دوستی در قرآن و حدیث (عربی - فارسی)
پيشگفتار چاپ دوم
الحمد للّه رب العالمين و الصلاة و السلام على عبده المصطفى محمّد و آله الطاهرين و خيار صحابته أجمعين.
امروز، جهان، بيش از هر وقت ديگر، تشنه دوستى و الفت و مهر و محبّت است.
در دنياى امروز كه بدبينى، كينهتوزى، خشونت و ترور بر جهان حكومت مىكند، جامعه بشرى بيش از هر زمانى احساسِ نياز به كيمياى محبّت دارد.
كيمياى محبّت، اصلىترين عامل تنشزدايى در سطح بينالملل و تنها راه رسيدن به صلح همهجانبه و فراگير است.
امّا بايد توجّه داشت كه تنها با سخن و شعار و گفتگو، نمىتوان به اين كيميا دست يافت. راه اصلى دستيابى به اين كيميا، خودسازى و اصلاح فرهنگ عمومى است و نخستين گام در اين راه، مبارزه با عوامل كينه و نفرت، و گام دوم، ايجاد و تقويتِ بنيادهاى مهر و محبّت است.
بهترين آموزگار محبّت
حركت در اين راه، نياز به تربيت، آموزش و آموزگار دارد و بهترين و بزرگترين آموزگارِ مهر و محبّت، همان مهربانترين مهربانان و آفريدگار جهان است. او كه سخن خود را با انسان در قرآن با نام «رحيم» و «رحمان» آغاز مىكند (اشاره به اينكه او نه تنها «مهربان» است و به اهلِ ايمان و انسانهاى شايسته، سخت مهر مىورزد، بلكه «بخشنده» نيز هست). او همه را دوست دارد و خوب و بد، از رحمت و محبّت عامّ او بهره مىگيرند كه:
«وَ رَحْمَتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْءٍ».[۱]
| اديم زمين، سفره عام اوست | | چه دشمن بر اين خوان يغما، چه دوست[۲] |
| |
امير مؤمنان عليه السلام با الهام از اين سنّت خداى مهربان، در منشور حكومت مصر به مالك اشتر مىنويسد:
وَ أشعِر قَلبَكَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِيَّةِ، وَ المَحَبَّةَ لَهُم، وَ اللُّطفَ بِهِم، وَ لا تَكونَنَّ عَلَيهِم سَبُعا زارِيا تَغتَنِمُ أكلَهُم، فَإِنَّهُم صِنفانِ: إمّا أخٌ لَكَ فِى الدّينِ، وَ إمّا نَظيرٌ لَكَ فِى الخَلقِ؛[۳]
احساس رحمت، محبّت و لطفِ به شهروندان را بر دلت بپوشان و بر آنان، درندهاى آسيبرسان مباش كه خوردن شكارش را غنيمت داند؛ چرا كه آنان، دو دستهاند: دستهاى برادرِ دينى تواند، و دستهاى ديگر، در آفرينش، همانندِ تو.
و نيز مىفرمايد:
أَبلَغُ ما تَستَدَرُّ بِهِ الرَّحمَةَ أن تُضمِرَ لِجَميعِ النّاسِ الرَّحمَةَ.[۴]
بهترين راه جذب رحمت [و مهربانىِ] الهى اين است كه [در دل،] نيّتِ رحمت [و مهربانى] به همه مردم داشته باشى.
بارى، آفريدگار مهربان، نه تنها بزرگترين آموزگار دوستى است، بلكه همه مهرورزىها ريشه در رحمت و محبّت او دارند و بدون پيوند با او، هيچ محبّتى نمىپايد و هيچ كينه و دشمنىاى از جهان رخت برنخواهد بست و آرزوى فراگير شدن مهر و دوستى در جامعه بشرى و حاكميّت صلح همهجانبه هرگز تحقّق نخواهد يافت.
كتاب دوستى در قرآن و حديث، شرح اين اجمال است. انتشار نسخه اصلى (عربى) اين كتاب، مورد استقبال فرهيختگان جهان اسلام قرار گرفت تا آنجا كه برخى از چهرههاى علمى جهان اسلام، ضمن تأكيد بر نياز همه مسلمانان به اين نوشتار، پيشنهاد انتشار آن را در سطح گسترده در جوامع اسلامى ارائه كردند.
به دنبال اين پيشنهاد، از سويى كتاب دوستى مورد تلخيص قرار گرفت و در نتيجه آنچه مربوط به مهرورزى انسان به خداوند منّان مىشد، با عنوان: كيمياى عشق، و آنچه مربوط به مهرورزىِ انسانها نسبت به يكديگر مىشد، با عنوان: راهنماى محبّت، منتشر گرديد، و از سوى ديگر، با عنايت به استقبال از متن اصلى كتاب و ترجمه فارسىِ آن و پيشنهاد برخى اصلاحات، در چاپ دوم با نگاهى دقيقتر، متن و ترجمه آن بازبينى شد و اصلاحاتى در آن به عمل آمد و در مواردى پانوشتهايى به متن و ترجمه افزوده گرديد. اين اقدام سودمند به وسيله جناب آقاى عبد الهادى مسعودى كه مسئوليت گروه «موسوعهنگارى» مركز تحقيقات دار الحديث را به عهده دارند، انجام پذيرفت كه بر خود فرض مىدانم مراتب سپاس و قدردانى خود را از ايشان ابراز دارم.
به اميد روزى كه با بهرهگيرى از رهنمودهاى سازنده اسلام، قلب مردم جهان، مالامال از محبّت و عشق به خداى سبحان شود، طبعا چنين عشقى، الفت و سازگارى مردم با يكديگر را نيز در كاملترين شكل آن در پى خواهد داشت.
رؤيايى شگفت!
در پايان، جالب است به رؤيايى شگفتانگيز درباره ترجمه اين كتاب به زبان اردو، اشاره كنم:
ترجمه كتاب دوستى به زبان اردو، اخيرا به وسيله «مؤسسّه امام المنتظر» و با همّت حجة الاسلام جناب آقاى سيّد نياز نقوى منتشر شد.
ايشان نقل كرد كه كارِ تايپ و تنظيم ترجمه كتاب به زبان اردو، به عهده دامادش آقاى سيّد محمّد رضا نقوى بود كه مدّتى پيش در سنّ ۲۷ سالگى به رحمت ايزدى پيوست؛ رضوان اللّه تعالى عليه! دو روز پس از وفات وى، يكى از دوستانش آقاى سيّد ظهير الحسنين شيرازى كه از نقش مرحوم سيّد محمّد رضا در تنظيم ترجمه كتاب دوستى به زبان اردو بىاطّلاع بوده، به وى (آقاى سيّد نياز نقوى پدر خانم آن مرحوم) مراجعه مىكند و مىپرسد:
جريان كتاب محبّت چيست؟ چون من او را در عالم رؤيا ديدم و گفت: «مشكل من (در عالم برزخ) به خاطر مفاتيح الجنان و كتاب محبّت حل شد» ....
با توجّه به اينكه بيننده خواب، از جريان كارِ آن مرحوم در مورد اين كتاب بىاطّلاع بوده، مىتوان اطمينان يافت كه اين رؤيا از رؤياهاى صادقه است. لذا از آقاى نقوى خواستم كه آقاى سيّد ظهير، عين آنچه را در رؤيا ديده، برايم بنويسد. ايشان نوشت:
بنده چند سالى با مرحوم آقاى سيّد محمّد رضا نقوى اعلى اللّه مقامه آشنايى و رفاقت داشتم. او دو روز بعد از وفاتش به خواب من آمد (شب چهارشنبه نزديك اذان صبح) و به من گفت: «حالم بسيار خوش است. زياد به فكر من نباشيد. فقط در دعاها مرا فراموش نكنيد. بعضىها به من مىگفتند: هميشه مشغول كار تايپ و تنظيم كتابها هستى و دارى وقتت را ضايع مىكنى؛ [امّا] تايپ و تنظيم كتاب مفاتيح الجنان و المحبّة فى الكتاب و السنة (به اردو)، خيلى به دردم خورد و باعث نجاتم شد!
آرى، آنچه بيش از هر چيز ديگر، براى انسان در اين جهان و جهانِ پس از مرگ، كارساز است، كيمياى محبّت است:
| يك جو ثمر نمىبرد از خرمن كمال | | ۰ در دل، هر آن كه تخم محبّت نكِشته است |
| |
إلهي! لم يكن لي حول فأنتقل به عن معصيتك إلّا في وقت أيقظتني لمحبّتك، فانهج لي إلى محبّتك سبيلًا سهلة أكمل لي بها خير الدنيا و الآخرة.
محمّد محمّدى رى شهرى
۱۰/ ۹/ ۱۳۸۲
۶/ ۱۰/ ۱۴۲۴
نمایی از فهرست کتاب:
فهرست تفصيلى
(۱) پيشگفتار چاپ دوم*** ۷ (/ ۱)
(۲) بهترين آموزگار محبّت*** ۸ (/ ۲)
(۲) رؤيايى شگفت!*** ۱۰ (/ ۲)
(۱) پيشگفتار چاپ اوّل*** ۱۳ (/ ۱)
(۲) روش تحقيق*** ۱۴ (/ ۲)
(۱) درآمد*** ۱۷ (/ ۱)
(۲) نامهاى محبّت*** ۱۷ (/ ۲)
(۲) محبّت از ديدگاه اسلام*** ۱۸ (/ ۲)
(۲) دين محبّت*** ۱۹ (/ ۲)
(۲) خطر عداوت*** ۲۰ (/ ۲)
(۲) برنامههاى اسلام براى ايجاد الفت و محبّت*** ۲۱ (/ ۲)
(۲) حق انتخاب دوست*** ۲۲ (/ ۲)
(۲) منطق عقل و فطرت در دوستى*** ۲۲ (/ ۲)
(۲) نقش محبّت در سرنوشت انسان*** ۲۳ (/ ۲)
(۱) بخش اوّل: دوستى مردم*** ۲۵ (/ ۱)
(۲) فصل يكم: دوست داشتن يكديگر*** ۲۷ (/ ۲)
(۳) ۱/ ۱ ايمان و الفت*** ۲۷ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۲ ارزش دوستى*** ۳۱ (/ ۳)
(۳) الف نشانِ نيرومندى عقل*** ۳۱ (/ ۳)
(۳) ب نيمى از دين*** ۳۳ (/ ۳)
(۳) ج خويشاوندى*** ۳۳ (/ ۳)
(۳) د نزديكترين خويشاوندى*** ۳۵ (/ ۳)
(۳) ه نزديكترين خويشاوندىها*** ۳۵ (/ ۳)
(۳) و اصل خويشاوندى*** ۳۷ (/ ۳)
(۳) ز سودمندترينِ گنجها*** ۳۹ (/ ۳)
(۳) ح شيرينترينِ چيزها*** ۳۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۳ فضيلت دوست و افزودن دوستان*** ۳۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۴ فراق دوستان*** ۴۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۵ گوناگون*** ۵۳ (/ ۳)
(۲) فصل دوم: دشمنى با يكديگر*** ۵۷ (/ ۲)
(۳) ۲/ ۱ زينهار از دشمنى با يكديگر*** ۵۷ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۲ نهى از جدايى*** ۶۳ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۳ نهى از جدايى بيش از سه روز*** ۷۱ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۴ زيانهاى جدايى*** ۷۵ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۵ عوامل دشمنى*** ۸۱ (/ ۳)
(۲) فصل سوم: عوامل دوستى*** ۸۷ (/ ۲)
(۳) ۳/ ۱ الهام*** ۸۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۲ سازگارى جانها*** ۸۹ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۳ ايمان و كار شايسته*** ۹۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۴ خوىهاى پديدآورنده دوستى*** ۱۰۱ (/ ۳)
(۳) الف خوشنيّتى*** ۱۰۱ (/ ۳)
(۳) ب خوشگمانى*** ۱۰۱ (/ ۳)
(۳) ج خوشخويى*** ۱۰۳ (/ ۳)
(۳) د خوشرفتارى*** ۱۰۳ (/ ۳)
(۳) ه خالصسازى دوستى*** ۱۰۵ (/ ۳)
(۳) و گشادهرويى*** ۱۰۵ (/ ۳)
(۳) ز ادب*** ۱۰۷ (/ ۳)
(۳) ح اظهار دوستى*** ۱۰۷ (/ ۳)
(۳) ط فروتنى*** ۱۰۷ (/ ۳)
(۳) ى وفادارى*** ۱۰۷ (/ ۳)
(۳) ك انصاف*** ۱۰۹ (/ ۳)
(۳) ل راستگويى*** ۱۰۹ (/ ۳)
(۳) م نرمى*** ۱۱۱ (/ ۳)
(۳) ن كرم*** ۱۱۱ (/ ۳)
(۳) س خاموشى*** ۱۱۱ (/ ۳)
(۳) ع بخشندگى*** ۱۱۱ (/ ۳)
(۳) ف بيزارى از بدى*** ۱۱۳ (/ ۳)
(۳) ص رها كردن حسادت*** ۱۱۳ (/ ۳)
(۳) ق فراموش كردن بدىها*** ۱۱۵ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۵ كارهاى پديد آورنده دوستى*** ۱۱۵ (/ ۳)
(۳) الف با دل به خدا روى آوردن*** ۱۱۵ (/ ۳)
(۳) ب دل به نماز سپردن*** ۱۱۵ (/ ۳)
(۳) ج نيكى كردن به مردم*** ۱۱۷ (/ ۳)
(۳) د بخشش*** ۱۱۹ (/ ۳)
(۳) ه بىرغبتى به داشتههاى مردم*** ۱۲۱ (/ ۳)
(۳) و رفتار بر اساس حق*** ۱۲۳ (/ ۳)
(۳) ز كاردانى*** ۱۲۳ (/ ۳)
(۳) ح ديد و بازديد*** ۱۲۳ (/ ۳)
(۳) ط صله رحم*** ۱۲۵ (/ ۳)
(۳) ى سلام دادن به همه*** ۱۲۵ (/ ۳)
(۳) ك نرمى سخن*** ۱۲۷ (/ ۳)
(۳) ل هديه دادن*** ۱۲۹ (/ ۳)
(۳) م دست دادن*** ۱۲۹ (/ ۳)
(۳) ن خيرخواهى*** ۱۳۱ (/ ۳)
(۳) س پيروى از نصيحتگر*** ۱۳۱ (/ ۳)
(۳) ع انتقاد از عاقل*** ۱۳۱ (/ ۳)
(۳) ف سجده كردن ميان اذان و اقامه*** ۱۳۱ (/ ۳)
(۳) ص يارى جستن از خدا*** ۱۳۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۶ آنچه دوستى را پايدار مىكند*** ۱۳۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۷ آنچه دوستى را خالص مىكند*** ۱۳۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۸ كلّيات موجبات دوستى*** ۱۳۹ (/ ۳)
(۲) فصل چهارم: موانع دوستى*** ۱۴۷ (/ ۲)
(۳) ۴/ ۱ آفات دوستى*** ۱۴۷ (/ ۳)
(۳) الف سرشت پليد*** ۱۴۷ (/ ۳)
(۳) ب بدخويى*** ۱۴۷ (/ ۳)
(۳) ج عيبجويى*** ۱۴۹ (/ ۳)
(۳) د خردهگيرى*** ۱۴۹ (/ ۳)
(۳) ه ستيزهگرى*** ۱۵۱ (/ ۳)
(۳) و سبكسرى*** ۱۵۱ (/ ۳)
(۳) ز خجالت دادن*** ۱۵۱ (/ ۳)
(۳) ح تنگچشمى*** ۱۵۱ (/ ۳)
(۳) ط پريشانى*** ۱۵۳ (/ ۳)
(۳) ى افسردگى*** ۱۵۳ (/ ۳)
(۳) ك تكبّر*** ۱۵۳ (/ ۳)
(۳) ل جفاكارى*** ۱۵۵ (/ ۳)
(۳) م كينهتوزى*** ۱۵۵ (/ ۳)
(۳) ن حسادت*** ۱۵۵ (/ ۳)
(۳) س نيرنگبازى*** ۱۵۵ (/ ۳)
(۳) ع دست انداختن*** ۱۵۷ (/ ۳)
(۳) ف گناه*** ۱۵۷ (/ ۳)
(۳) ص پيروى از سخنچين*** ۱۵۷ (/ ۳)
(۳) ق سرزنش بسيار*** ۱۵۷ (/ ۳)
(۳) ر جويا نشدن حال*** ۱۵۷ (/ ۳)
(۳) ش بىانصافى*** ۱۵۹ (/ ۳)
(۳) ت خير نرساندن*** ۱۵۹ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۲ كلياتِ آفات دوستى*** ۱۵۹ (/ ۳)
(۲) فصل پنجم: گزينش دوست*** ۱۶۳ (/ ۲)
(۳) ۵/ ۱ اهميّت گزينش دوست*** ۱۶۳ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۲ آزمودن دوستان*** ۱۶۷ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۳ آنچه دوستان را بدان آزمايند*** ۱۶۹ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۴ كمىِ دوست راستين*** ۱۷۳ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۵ انواع دوستان*** ۱۷۷ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۶ برحذر داشتن از همنشين بد*** ۱۸۳ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۷ بدترينِ برادران*** ۱۸۹ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۸ بهترينِ برادران*** ۱۹۱ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۹ صادقترينِ برادران*** ۱۹۵ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۱۰ كاملترينِ برادران*** ۱۹۹ (/ ۳)
(۲) فصل ششم: آداب دوستى*** ۲۰۵ (/ ۲)
(۳) ۶/ ۱ شايستههاى معاشرت با برادران*** ۲۰۵ (/ ۳)
(۳) الف شناخت ويژگىها*** ۲۰۵ (/ ۳)
(۳) ب اعلام دوستى*** ۲۰۹ (/ ۳)
(۳) ج حفظ دوستى كهن*** ۲۱۳ (/ ۳)
(۳) د گشادهرويى به هنگام ديدار*** ۲۱۷ (/ ۳)
(۳) ه مدارا*** ۲۱۹ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۲ ناشايستههاى معاشرت با برادران*** ۲۱۹ (/ ۳)
(۳) الف ظاهرسازى*** ۲۱۹ (/ ۳)
(۳) ب بدگمانى*** ۲۲۱ (/ ۳)
(۳) ج فريفتن*** ۲۲۳ (/ ۳)
(۳) د بُخل*** ۲۲۳ (/ ۳)
(۳) ه اعتماد مطلق*** ۲۲۵ (/ ۳)
(۳) و آزردن*** ۲۲۵ (/ ۳)
(۳) ز تحقير كردن*** ۲۲۷ (/ ۳)
(۳) ح زيادهروى در دوستى*** ۲۲۷ (/ ۳)
(۳) ط گناه كردن براى دوست*** ۲۲۹ (/ ۳)
(۳) ى آشكار كردن هر راز*** ۲۲۹ (/ ۳)
(۳) ك نثار كردن نا به جاى دوستى*** ۲۲۹ (/ ۳)
(۳) ل انصاف خواهى*** ۲۲۹ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۳ كليات آداب معاشرت*** ۲۳۱ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۴ گوناگون*** ۲۳۷ (/ ۳)
(۲) فصل هفتم: احكام دوستى*** ۲۴۳ (/ ۲)
(۳) ۷/ ۱ آنان كه دوستىشان واجب است*** ۲۴۳ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۲ آنان كه دوستى شان مستحب است*** ۲۴۷ (/ ۳)
(۳) الف مؤمنان*** ۲۴۷ (/ ۳)
(۳) ب عالمان*** ۲۴۹ (/ ۳)
(۳) ج عاقلان*** ۲۵۱ (/ ۳)
(۳) د نيكخواهان*** ۲۵۱ (/ ۳)
(۳) ه نيكان*** ۲۵۳ (/ ۳)
(۳) و استوارسازان بر نيكى*** ۲۵۳ (/ ۳)
(۳) ز يادآوران خدا*** ۲۵۵ (/ ۳)
(۳) ح بينوايان*** ۲۵۵ (/ ۳)
(۳) ط زنان*** ۲۵۹ (/ ۳)
(۳) ى زنان و شوهران*** ۲۶۱ (/ ۳)
(۳) ك كودكان*** ۲۶۱ (/ ۳)
(۳) ل فرزند*** ۲۶۳ (/ ۳)
(۳) م همسايه*** ۲۶۵ (/ ۳)
(۳) ن دوستِ پدر*** ۲۶۵ (/ ۳)
(۳) س كسى كه با تو دشمنى نكند*** ۲۶۵ (/ ۳)
(۳) ع آن كه سودش براى تو و زيانش براى ديگرى است*** ۲۶۷ (/ ۳)
(۳) ف گوناگون*** ۲۶۷ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۳ آنان كه دوستىشان حرام است*** ۲۷۳ (/ ۳)
(۳) الف دشمنان خدا*** ۲۷۳ (/ ۳)
(۳) ب ستمكاران*** ۲۷۷ (/ ۳)
(۳) ج آن كه از اجتماع مسلمانان، رويگردان شود*** ۲۷۹ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۴ آنان كه دوستىشان كراهت دارد*** ۲۸۱ (/ ۳)
(۳) الف شَريران*** ۲۸۱ (/ ۳)
(۳) ب فاسقان*** ۲۸۱ (/ ۳)
(۳) ج دروغگويان*** ۲۸۳ (/ ۳)
(۳) د حسودان*** ۲۸۳ (/ ۳)
(۳) ه طمعكاران*** ۲۸۳ (/ ۳)
(۳) و جاهلان*** ۲۸۵ (/ ۳)
(۳) ز احمقان*** ۲۸۵ (/ ۳)
(۳) ح پادشاهان*** ۲۸۷ (/ ۳)
(۳) ط مِيخواران*** ۲۸۷ (/ ۳)
(۳) ى بىوفايان*** ۲۸۷ (/ ۳)
(۳) ك بىرغبتان*** ۲۸۹ (/ ۳)
(۳) ل فرزندان دنيا*** ۲۸۹ (/ ۳)
(۳) م آنان كه دوستىشان خدايى نيست*** ۲۹۱ (/ ۳)
(۳) ن دارندگانِ اين صفات*** ۲۹۳ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۵ آنچه سزاوار دوستى نيست*** ۲۹۷ (/ ۳)
(۲) فصل هشتم: حقوق دوستى*** ۳۰۱ (/ ۲)
(۳) ۸/ ۱ توجّه به حقوق برادران*** ۳۰۱ (/ ۳)
(۳) ۸/ ۲ حقوق برادران*** ۳۰۳ (/ ۳)
(۳) الف حرمت جان و مال*** ۳۰۳ (/ ۳)
(۳) ب پاسخ دادنِ سلام*** ۳۰۵ (/ ۳)
(۳) ج نيكخواهى*** ۳۰۵ (/ ۳)
(۳) د يارى*** ۳۰۵ (/ ۳)
(۳) ه كمك*** ۳۰۷ (/ ۳)
(۳) و برآوردن نياز*** ۳۰۹ (/ ۳)
(۳) ز گرامى داشتن*** ۳۱۱ (/ ۳)
(۳) ح همدردى*** ۳۱۳ (/ ۳)
(۳) ط بر خود، مقدّم داشتن*** ۳۱۷ (/ ۳)
(۳) ى به نيكى از كسى ياد كردن*** ۳۱۷ (/ ۳)
(۳) ك هديه كردن عيبها*** ۳۱۷ (/ ۳)
(۳) ل دعا در غياب دوست*** ۳۲۱ (/ ۳)
(۳) م نهى از منكر*** ۳۲۱ (/ ۳)
(۳) ن گذشت كردن از لغزشها*** ۳۲۳ (/ ۳)
(۳) س جويا شدن حال كسى در غيابش*** ۳۲۵ (/ ۳)
(۳) ۸/ ۳ كليات حقوق برادران*** ۳۲۵ (/ ۳)
(۲) فصل نهم: آثار دوستى*** ۳۳۱ (/ ۲)
(۳) ۹/ ۱ نشانههاى دوستى راستين*** ۳۳۱ (/ ۳)
(۳) الف گواهىِ دل*** ۳۳۱ (/ ۳)
(۳) ب همدردى در خوشى و ناخوشى*** ۳۳۵ (/ ۳)
(۳) ج ياد كردِ محبوب*** ۳۳۷ (/ ۳)
(۳) د چاپلوسى نكردن*** ۳۳۷ (/ ۳)
(۳) ۹/ ۲ نقش دوستى در سرنوشت انسان*** ۳۳۷ (/ ۳)
(۳) الف گردآمدن مردم با محبوبشان*** ۳۳۷ (/ ۳)
(۳) ب محشور گرديدنِ دوستدارانِ اهل بيت با آنان*** ۳۴۵ (/ ۳)
(۳) ۹/ ۳ پيامدهاى ناخوشايند دوستى*** ۳۵۱ (/ ۳)
(۲) فصل دهم: عشق*** ۳۵۵ (/ ۲)
(۳) ۱۰/ ۱ عشق نكوهيده*** ۳۵۵ (/ ۳)
(۳) ۱۰/ ۲ ويژگىهاى عاشق*** ۳۵۷ (/ ۳)
(۳) ۱۰/ ۳ عاشق پاكدامن*** ۳۵۹ (/ ۳)
(۳) ۱۰/ ۴ عشق ستوده*** ۳۶۱ (/ ۳)
(۳) ۱۰/ ۵ عشق در موجودات غير انسانى*** ۳۶۳ (/ ۳)
(۱) بخش دوم: دوستى خدا*** ۳۶۵ (/ ۱)
(۲) فصل يكم: تشويق به خدا دوستى*** ۳۶۷ (/ ۲)
(۳) ۱/ ۱ فضيلت خدا دوستى*** ۳۶۷ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۲ كاملان در خدا دوستى*** ۳۷۷ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۳ پرستش دوستداران*** ۳۸۵ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۴ من دوستت دارم، پس دوستدارم باش*** ۳۸۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۵ خدا را دوست بداريد و محبوب ديگران سازيد*** ۳۹۳ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۶ غايت آرزوى دوستداران*** ۳۹۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۷ بهترين لذّت در بهشت*** ۴۰۱ (/ ۳)
(۲) فصل دوم: عوامل خدا دوستى*** ۴۰۵ (/ ۲)
(۳) ۲/ ۱ رحمت خدا*** ۴۰۵ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۲ شناخت خدا*** ۴۰۷ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۳ ياد خدا*** ۴۱۷ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۴ تقوا*** ۴۲۱ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۵ عزم*** ۴۲۱ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۶ نيايش*** ۴۲۳ (/ ۳)
(۲) تحقيقى درباره بنياد محبّت خدا*** ۴۳۱ (/ ۲)
(۳) راه خدا دوستى*** ۴۳۲ (/ ۳)
(۳) انواع معرفت خدا*** ۴۳۳ (/ ۳)
(۳) بالاترين درجات محبّت*** ۴۳۴ (/ ۳)
(۳) راه رسيدن به معرفت شهودى*** ۴۳۵ (/ ۳)
(۳) خطرناكترين آفات محبّت خدا*** ۴۳۸ (/ ۳)
(۳) درمان دنيادوستى*** ۴۳۹ (/ ۳)
(۳) رمز خودسازى*** ۴۴۱ (/ ۳)
(۳) نقش ياد خدا در سازندگى انسان*** ۴۴۲ (/ ۳)
(۳) دو نكته مهم*** ۴۴۵ (/ ۳)
(۳) كاملترين مصداق ذكر*** ۴۴۷ (/ ۳)
(۳) دو شرط اصلى تحقّق نماز كامل*** ۴۴۹ (/ ۳)
(۳) الف تمسّك و توسّل به اهل بيت*** ۴۴۹ (/ ۳)
(۳) ب احسان به خلق*** ۴۵۰ (/ ۳)
(۳) جمع بندى*** ۴۵۲ (/ ۳)
(۲) فصل سوم: اسباب محبوبيت در نزد خدا*** ۴۵۵ (/ ۲)
(۳) ۳/ ۱ توبه*** ۴۵۵ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۲ فرمانبَرى از خدا*** ۴۵۹ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۳ پيروى از اهل بيت*** ۴۶۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۴ خوىهاى والا*** ۴۶۵ (/ ۳)
(۳) الف خوشخويى*** ۴۶۵ (/ ۳)
(۳) ب كارهاى والا*** ۴۶۷ (/ ۳)
(۳) ج رغبت به آنچه نزد خداست*** ۴۶۷ (/ ۳)
(۳) د دوستى در راه خدا*** ۴۶۹ (/ ۳)
(۳) ه دشمنى در راه خدا*** ۴۷۱ (/ ۳)
(۳) و بىرغبتى به دنيا*** ۴۷۱ (/ ۳)
(۳) ز دشمنى با دنيا*** ۴۷۳ (/ ۳)
(۳) ح فرو بردن خشم*** ۴۷۳ (/ ۳)
(۳) ط بخشش*** ۴۷۵ (/ ۳)
(۳) ى فروتنى*** ۴۷۷ (/ ۳)
(۳) ك غيرت*** ۴۷۷ (/ ۳)
(۳) ل ملايمت*** ۴۷۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۵ كارهاى نيكو*** ۴۷۹ (/ ۳)
(۳) الف جهاد در راه خدا*** ۴۷۹ (/ ۳)
(۳) ب خواندن قرآن*** ۴۸۱ (/ ۳)
(۳) ج انجام دادن كارهاى نيك*** ۴۸۳ (/ ۳)
(۳) د يارى دادخواهان*** ۴۸۵ (/ ۳)
(۳) ه سيراب كردن تشنگان*** ۴۸۵ (/ ۳)
(۳) و از خود گذشتگى*** ۴۸۵ (/ ۳)
(۳) ز پاكى*** ۴۸۷ (/ ۳)
(۳) ح پاكيزگى*** ۴۸۹ (/ ۳)
(۳) ط آسانگيرى*** ۴۹۱ (/ ۳)
(۳) ى گفتن حق*** ۴۹۱ (/ ۳)
(۳) ك رواج دادن سلام*** ۴۹۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۶ آنچه خدا دوست دارد*** ۴۹۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۷ محبوبترينِ كارها نزد خدا*** ۴۹۹ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۸ آنان كه خدا دوستشان دارد*** ۵۰۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۹ محبوبترينِ مردم در نزد خدا*** ۵۱۷ (/ ۳)
(۲) معناى دوستى خدا*** ۵۳۱ (/ ۲)
(۲) فصل چهارم: موانع خدا دوستى*** ۵۳۷ (/ ۲)
(۳) ۴/ ۱ خطرناكترين مانع*** ۵۳۷ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۲ آنان كه خدا دوستشان ندارد*** ۵۴۵ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۳ آنان كه خدا دشمنشان مىدارد*** ۵۴۷ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۴ دشمنترينِ مردم در نزد خدا*** ۵۵۹ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۵ آنچه خدا دشمن مىدارد*** ۵۷۱ (/ ۳)
(۳) ۴/ ۶ منفورترينْ كارها در نزد خدا*** ۵۷۹ (/ ۳)
(۲) فصل پنجم: نشانههاى دوستداران خدا*** ۵۸۷ (/ ۲)
(۳) ۵/ ۱ خستگى براى خدا*** ۵۸۷ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۲ دوستى نيكى و نيكان*** ۵۸۹ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۳ دوستى اهل بيت*** ۵۹۱ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۴ شبخيزى*** ۵۹۳ (/ ۳)
(۳) ۵/ ۵ كلّياتى درباره ويژگىهاى دوستداران خدا*** ۵۹۵ (/ ۳)
(۲) فصل ششم: ويژگىهاى محبوبان خدا*** ۶۰۱ (/ ۲)
(۳) ۶/ ۱ معيارِ جايگاه بنده در نزد خدا*** ۶۰۱ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۲ محبوب شدن در ميان دوستان خدا*** ۶۰۳ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۳ منفور شدن در ميان دشمنان خدا*** ۶۰۵ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۴ انس با خدا*** ۶۰۷ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۵ پرهيز از دنيا*** ۶۱۱ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۶ مبتلا شدن به بلاى بزرگ*** ۶۱۳ (/ ۳)
(۳) ۶/ ۷ گوناگون*** ۶۱۹ (/ ۳)
(۲) فصل هفتم: آثار خدا دوستى*** ۶۲۷ (/ ۲)
(۳) ۷/ ۱ استجابت دعاها*** ۶۲۷ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۲ ديدار خدا*** ۶۳۱ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۳ خير دنيا و آخرت*** ۶۴۱ (/ ۳)
(۳) ۷/ ۴ گوناگون*** ۶۴۱ (/ ۳)
(۲) سخنى درباره آثار خدا دوستى*** ۶۴۹ (/ ۲)
(۳) الف بالاترين درجات توحيد*** ۶۴۹ (/ ۳)
(۳) ب جانشينى خدا*** ۶۵۰ (/ ۳)
(۱) بخش سوم: دوستى در راه خدا*** ۶۵۳ (/ ۱)
(۲) فصل يكم: تأكيد بر دوستى در راه خدا*** ۶۵۵ (/ ۲)
(۳) ۱/ ۱ وجوب دوستى در راه خدا*** ۶۵۵ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۲ ايمان، دوستى و دشمنى است*** ۶۵۷ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۳ استوارترين دستاويز ايمان*** ۶۶۱ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۴ عامل پذيرش اعمال*** ۶۶۵ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۵ برترينِ اعمال*** ۶۶۷ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۶ يارى خواستن از خدا براى دوستىِ دوستانش*** ۶۶۹ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۷ دوستى ناآگاهانه در راه خدا*** ۶۷۱ (/ ۳)
(۳) ۱/ ۸ گوناگون*** ۶۷۱ (/ ۳)
(۲) فصل دوم: تأكيد بر برادرى در راه خدا*** ۶۷۷ (/ ۲)
(۳) ۲/ ۱ مؤمنان در حقيقتْ برادرند*** ۶۷۷ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۲ مؤمنان برادرند، چون يك پيكر*** ۶۸۳ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۳ فضيلت برادرىِ خدايى*** ۶۸۵ (/ ۳)
(۳) ۲/ ۴ برادرى ميان ياران پيامبر*** ۶۸۹ (/ ۳)
(۲) فصل سوم: آثار دوستىِ در راه خدا*** ۶۹۵ (/ ۲)
(۳) ۳/ ۱ كمال ايمان*** ۶۹۵ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۲ رهايى از سُلطه شيطان و سلطان*** ۶۹۹ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۳ يكرنگى در دوستى*** ۶۹۹ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۴ بقاى دوستى تا روز قيامت*** ۷۰۱ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۵ شفاعت پيامبر خدا*** ۷۰۵ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۶ فراوانىِ شفيعان*** ۷۰۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۷ ايمنى در روز قيامت*** ۷۰۷ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۸ حرام شدن بر دوزخ*** ۷۱۱ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۹ بى حسابرسى به بهشت درآمدن*** ۷۱۱ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۱۰ درجات بهشت*** ۷۱۳ (/ ۳)
(۳) ۳/ ۱۱ پيشى گرفتن به سوى بهشت*** ۷۱۹ (/ ۳)
(۲) سخنى درباره آثار دوستى براى خدا*** ۷۲۱ (/ ۲)
(۳) ريشه عداوت*** ۷۲۱ (/ ۳)
(۳) مبدأ محبّت*** ۷۲۲ (/ ۳)
(۳) فلسفه دشمنى براى خدا*** ۷۲۳ (/ ۳)
(۳) معناى دشمنى براى خدا*** ۷۲۴ (/ ۳)
(۳) بُغض، ريشه در حُب دارد!*** ۷۲۵ (/ ۳)
(۲) فهرستها*** ۷۲۷ (/ ۲)
(۳) فهرست منابع و مآخذ*** ۷۵۹ (/ ۳)
(۳) فهرست تفصيلى*** ۷۷۱ (/ ۳)
[۱] ( ۱) سوره اعراف، آيه ۱۵۶.
[۲] ( ۲) بوستان سعدى: ديباچه.
[۳] ( ۳) نهج البلاغة، نامه ۵۳.
[۴] ( ۱) غرر الحكم: ۳۳۵۳.
