عنوان کتاب : گزیده شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
صفحات : 597 صفحه
قطع : وزیری
نوبت چاپ : سوم
تاریخ انتشار : 1394
ناشر : سازمان چاپ و نشر دار الحدیث جستجو در Lib.ir

گزیده شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث

قرآن كريم، كامل‏ترين كتاب آسمانى است كه بر قلب مبارك پيامبر خاتم صلى الله عليه و آله فرود آمد، و او، آن را به عنوان سنگين‏ترين امانت، در كنار اهل بيت عليهم السلام، به امّت سپرد تا بدين وسيله، جهانيان، تا دامنه قيامت، به راه درست زندگى هدايت شوند و دردهاى بى درمان خود را درمان كنند و به قلّه كمالات مادّى و معنوى، و دنيوى و اخروى، دست يابند.

قرآن، كتاب زندگى‏

قرآن كريم به عنوان اصلى‏ترين منبع دينى و سرچشمه معارف اعتقادى و اخلاقى و عملى با داشتن مجموعه‏اى از ويژگى‏هاى منحصر به فرد همچون تحريف ناپذيرى، جامعيّت، جاودانگى، طراوت و داشتن بطون و لايه‏هاى معنايى، شايسته است تا مبنا و متن زندگى انسان‏ها قرار گيرد.

مهجوريّت قرآن‏

كتابى با اين ويژگى‏ هاى بى نظير، متأسفانه در گستره جوامع اسلامى، آن گونه كه شايد و بايد، مورد توجّه و بهره بردارى نيست.

البته در ايران، پس از پيروزى انقلاب اسلامى، اقدامات فراوانى به منظور وارد كردن قرآن به صحنه زندگى صورت گرفته است؛ ولى بى ترديد، تا رسيدن به نقطه‏ مطلوب و پايان دادن به مهجوريّت اين كتاب آسمانى، فاصله بسيار است.

شناخت قرآن‏

نخستين گام در راه پايان دادن به مهجوريّت قرآن، شناخت درست و همه جانبه اين كيمياى هدايت و سعادت است. بديهى است جامعه به طور عام، و مراكز علمى و پژوهشى به طور خاص، تا با كتاب الهى و آثار و بركات آن در عرصه‏هاى فردى و اجتماعى و مادّى و معنوى آشنا نباشند، در صدد بهره‏گيرى از آن بر نخواهند آمد.

بهترين قرآن‏شناس‏

ترديدى نيست كه بهترين قرآن‏شناس، فرستنده قرآن- يعنى خداوند منّان- است، و پس از او، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيتِ آن بزرگوار عليهم السلام؛ زيرا شناخت آنان بر اساس حدس و گمان نيست؛ بلكه بر پايه وحى و الهام الهى است. بنا بر اين، آنچه قرآن در توصيف خود بيان كرده، و آنچه پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام در تعريف اين كتاب آسمانى فرموده‏اند، بهترين و متقن‏ترين سند قرآن‏شناسى است.

معرّفى «شناخت‏نامه قرآن» و گزيده آن‏

شناخت‏نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث- كه در چهار جلد و بيش از ۱۸۰۰ صفحه منتشر گرديد-، در واقع، قرآن‏شناسى از منظر بهترين قرآن‏شناسان است. اين كتاب، آنچه را خداوند منّان در توصيف كتاب خود فرموده و آنچه را پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام در تبيين جايگاه رفيع اين كتاب آسمانى بيان كرده‏اند، در كنار هم، با نظمى نوين و سهل الوصول، همراه با تحليل‏هاى مورد نياز، تقديم قرآن‏پژوهان كرده است.

در عين حال، با توجه به گستردگى نسبى شناخت‏نامه قرآن چنين به نظر رسيد كه تلخيص و گزيده‏سازى اين كتاب مى‏تواند مورد استقبال علاقه‏مندانى قرار گيرد كه مجال كمترى براى مطالعه متون مفصّل دارند. بر اين اساس، كتاب حاضر با عنوان گزيده شناخت‏نامه قرآن، با حجم يك جلد، تنظيم و آماده ارائه به قرآن‏دوستان گرديد.

در باره اين كتاب‏

يادآورى نكاتى در باره اين گزيده، مفيد خواهد بود:

۱. اين گزيده، عمده مباحث شناخت‏نامه قرآن را تنها در مقياسى كوچك‏تر، در خود، جاى داده است؛

۲. غالب مقالات تحليلى مندرج در شناخت‏نامه، عيناً در اين گزيده آمده است؛

۳. تمامى عنوان‏هاى اصلى و بيشتر عنوان‏هاى فرعى كتاب، در گزيده قابل دستيابى‏اند. آنچه بيش از همه مشمول تلخيص و گزيده‏سازى قرار گرفت، آيات و بويژه روايات متعددى است كه با هدف تقويت مطالب، از منابع مختلف، ذيل يكايك عنوان‏ها گرد آمده بودند؛

۴. گوياترين متن‏ها، از منابع معتبرتر، در ذيل هر عنوان انتخاب شدند؛

۵. ترجمه آيات و روايات در متن كتاب، و اصل عربى آنها در پانوشت نشانده شد؛

۶. در پانوشت‏ها، به ذكر حدّ اكثر دو منبع داراى اعتبار بيشتر براى هر حديث، بسنده شد.

قدردانى و سپاس‏

لازم مى‏دانم از همه فضلا و پژوهشگران سهيم در تنظيم، تحقيق، تدوين، ويرايش و آماده‏سازى اصل اين اثر، بويژه پژوهشگران ارجمند حجج اسلام آقايان اصغر هادوى كاشانى و محمّد احسانى‏فر- كه در جمع آورى و تنظيم متون، مرا يارى داده‏اند- و همچنين برادران فاضل و ارجمند حجج اسلام آقايان سيّد محمّد كاظم طباطبايى و عبد الهادى مسعودى- كه در نقد متن و تكميل تحليل‏هاى آن نقش اساسى داشته‏اند- و نيز از جناب آقاى حميد رضا شيخى مترجم گران‏قدر شناخت‏نامه صميمانه سپاس‏گزارى كنم و از خداوند منّان براى آنان، بويژه فاضل ارجمند جناب آقاى مرتضى خوش‏نصيب كه با دقّت و حسن سليقه، كتاب حاضر را-

كه گزيده شناخت‏نامه قرآن است- سامان دادند، و همه عزيزانى كه در تدوين و آماده‏سازى كتاب (چه اصل و چه گزيده آن)، نقش داشته‏اند، پاداشى درخور فضل و بزرگوارى حضرتش مسئلت نمايم. إنّه على كُلِّ شَى‏ءٍ قَدير و ما ذلكَ عَلَى اللَّه بِعَزيز!

رَبَّنا! تَقَبَّل مِنّا، إنَّكَ أنتَ السَّميعُ العَليم، يا مُبَدِّلَ السَّيِّئاتِ بالحَسَنات!

محمّد محمّدى رى‏شهرى‏

۰۹/ ۰۳/ ۱۳۹۲

۱۹ رجب ۱۴۳۴