اماکن تاریخی ری

در مقدمه این کتاب آمده است: «ری، یکی از کهن‌ترین مراکز تمدنی ایران است که قدمت چندین هزارساله دارد و مردمان آن را قومی متمدن و هنرور توصیف کرده‌اند. این شهر در سال ۲۲ هجری به دست مسلمانان افتاد و از آن پس قدم در راه توسعه گذاشت و تا بدان جا گسترش یافت که پیش از حمله مغول در سال ۶۱۶ ق، آن را یکی از بزرگ‌ترین و آبادترین بلاد اسلامی وصف کرده و جمعیت آن را بیش از دو میلیون نفر دانسته‌اند.
ری، در دوره اسلامی، از سده سوم و چهارم، دارای یک حوزه نسبتا توانمند علمی بود و شخصیت‌هایی بزرگ، از شیعه و سنی را در خود پروراند؛ دانشمندان و اثرآفرینانی همچون: ثقه‌الاسلام کلینی(م ۳۲۹ ق)، ابن قبه رازی(ق ۴)، ابن مسکویه(م۳۲۱ ـ ۴۲۱ ق)، ابوحاتم رازی(م ۳۲۲ق)، ابن فارِس رازی(۳۲۹ ـ ۳۹۵ ق)، ابوبکر رازی(۳۲۵ ـ ۳۸۵ ق) و محمد بن زکریا رازی(م ۳۰۲ ق).

با افول و از رونق افتادن حوزه‌های علمی بغداد و قم، ری، سرآمد شهرهای علمی شیعه در آن روزگار شد و قرن پنجم و ششم، دوران اوج بالنگی علمی ری به شمار می‌آید. در این دوره درخشان، عالمانی همچون ابوالفتح رازی(ق ۶)، صفی‌الدین رازی(ق ششم)، سدیدالدین حمصی رازی(م ۶۰۰ ق)، شیخ منتجب‌الدین رازی(۵۰۴ ـ ۵۸۵ ق)، عبدالجلیل رازی(زنده در ۵۶۰ ق)، امام فخر رازی(۵۴۶ ـ ۶۰۶ ق) و قطب‌الدین رازی(م ۶۹۶ ـ ۷۶۶ ق) حضوری تأثیرگذار داشتند.
مرقد حضرت عبدالعظیم حسنی در این دیار یکی از اسباب رونق علمی و معنوی ری از قرن سوم به این سو بوده است. مؤسسه دارالحدیث که در پرتو این آستان مقدس شکل گرفت، اکنون یکی از پایگاه‌های علمی مهم کشور برای نشر معارف است و در همین راستا، چند سالی است که (واحد ری پژوهی) را راه‌اندازی کرده است تا پژوهش‌های ری‌شناسی، ارتقا و سامان بیشتری یابند».

نویسنده در صفحه بیستم کتاب بخشی از نحوه گردآوری و تنظیم اثر را این چنین بیان کرده است: «بسیاری از صفحات کتاب حاضر پیش‌نویس نشده است، یعنی هم پیش‌نویس است و هم پاک‌نویس و نگارنده حتی فرصت مرور مجدد آن را هم نیافته است و از این لحاظ خالی از اشکال نخواهد بود.
این کتاب بیشتر حاصل مشاهدات عینی بوده است و شخصاً هنگام یادداشت برداشتن در محل بنا حاضر بودم و نکات لازم را یادداشت می‌کردم. اما در پاره از مواقع برای بیان قدمت تاریخی و یا استدلال مشاهدات، تحقیقات دیگران نیز مورد استفاده قرار داده است که در جای خود تذکر داده شده است. هر آنچه پیش می‌رفتم، دامنه تحقیقات بسیار وسیع‌تر شده و با منابع تازه‌ای آشنا می‌شدم که دیگر فرصت بررسی و تجدیدنظر در مباحث کتاب را ندارم، زیرا سال، سال تحصیلی است و باید به فرا گرفتن دروس پرداخت. اغلب تصاویری که در این کتاب مشاهده می‌کنید، توسط «مرتضی رستمی» عکاس ایران باستان تهیه شده است».

این کتاب دربردارنده چهار فصل با عنوان‌های «کلیات»، «اماکن تاریخی به جای مانده از ری قبل از اسلام»، «اماکن تاریخی به جای مانده در ری، پس از اسلام تا حمله مغول» و «اماکن تاریخی باقی مانده در ری، از عصر مغول تا زمان کنونی» است.
همچنین در معرفی این کتاب، در صفحه شانزدهم چنین آمده است: «کتاب حاضر، نخستین اثر از مجموعه‌ای است که واحد ری‌پژوهی در نظر دارد تقدیم ری‌شناسان کند. این کتاب، معرفی اماکن تاریخی ری را عهده‌دار است.
اطلاعات بناهای ذکر شده در این کتاب، مربوط به زمان تألیف آن است و برخی از آن ابنیه در زمان حاضر به دلایلی همچون توسعه و بازسازی، به ویژه در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه‌السلام با تغییراتی مواجه شده‌اند که از تغییر آنها به دلیل پایبندی به متن اصلی خودداری شده است».

انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث کتاب اماکن تاریخی ری را با شمارگان ۵۰۰ نسخه و به قیمت ۱۶۰۰۰ تومان در ۳۵۲ صفحه چاپ و روانه بازار کرده است.