عنوان کتاب : جستارهایی در مدرسه کلامی کوفه
پدیدآورنده : جمعی از پژوهشگران
پدیدآورنده : محمد تقی سبحانی نیا
قطع : وزیری
نوبت چاپ : اول
تاریخ انتشار : 1396
محل نشر : قم
تعداد جلد : 1 جلدی
ناشر : انتشارات دارالحدیث جستجو در Lib.ir

جستارهایی در مدرسه کلامی کوفه

کوفه یکی  از بارزترین مرکز تحولات فرهنگی و سیاسی عراق و حتی جهان اسلام در صده اول اسلام می باشد. استمرار این امتیاز در زمان امامین صادقین علیهما السلام تا آن‌جا ادامه یافت كه چونان پایتخت فکری - فرهنگی جهان اسلام جلوه نمود. در واقع، وجود تعداد کثیری ازمحدثان، متکلمان، شاعران، ادیبان، مورخان و خاندان‌های دانشور شیعی و ‌سنی در کوفه، فضایی را رقم زد تا این مرکز تأثیر بسزایی در رشد جریان فرهنگی اسلام داشته باشد.

تلاش علمی دانشوران و عالمان کوفی در گرایشات مختلف علمی، دستاورد‌های زیادی را برای مسلمانان در عرصه های مختلف، بویژه دانش کلام بهمراه داشته است.

دستاورد و میراثی که بر پایه آن امروزه مدرسه کلامی کوفه را از دیگر مدارس باز می‌شناسیم. اهمیت تاریخی این مدرسه، به وجود مباحث صریح و آشکار نظری و اعتقادی در سطح جامعۀ علمی آن دوران باز می­گردد.

در این مدرسه، امامیه،‌ چونان فرقه‌ای کلامی، خود را معرفی کرده و مهم‌ترین و بیشترین میراث اعتقادی برخاسته از کلمات اهل بیت علیهم السلام و بزرگان اصحاب را تولید و عرضه می‌کند و از این طریق، ‌میراث کلام شفاهی را به کلام مکتوب بدل می نماید

یکی از بارزترین ویژگی این مدرسه، به نوع نظریه‌پردازی‌ها و تبیین‌گری‌هایی آن است که بر‌خلاف سایر جریان‌های کلامی هم عصر خود، بر پایۀ متون وحیانی شکل گرفته است. نظریه‌پردازی‌های متن‌مدار متکلمان این مدرسه، همچون هشام بن حکم و هشام بن سالم و مومن ‌الطاق در موضوعات مختلف، از نقاط شعف ‌انگیز و قابل توجه متکلمان این مدرسۀ کلامی است.

در کنار این ویژگی روش‌شناسانه در مدرسۀ کوفه، نقطۀ هدف مباحث کلامی در مدرسۀ کوفه نیز قابل توجه است. در این مدرسه - بر‌خلاف مدرسۀ مدینه - عمدتاً نتایج نظری و فکری مباحث مورد توجه و نظر است تا اهداف عملی و سیاسی.

همچنین نحوۀ ظهور و بروز این مباحث، نمونۀ دیگری از این ویژگی‌هاست که تا قبل از مدرسۀ کوفه مباحث اعتقادی بیشتر در قالب خطبه‌ها و نامه‌ها نمایان می‌شد و در دوره مدرسۀ کوفه، بیشتر در حلقه‌های مناظره‌های شفاهی، رساله‌های کوتاه و تک‌نگاری‌های اعتقادی رخ می داد.

فصول مختلف این کتاب به قرار ذیل می باشد:

فصل اول:  معرفی مدرسه کوفه

فصل دوم :موضوعات کلامی مطرح در مدرسه کوفه

فصل سوم: جریان‌ها و روش های کلامی متکلمان کوفه

 کتاب جستار‌هایی در مدرسۀ کلامی کوفه ، تألیف جمعی از پژوهشگران پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام، تحت اشراف حجت الاسلام دکتر محمدتقی سبحانی و به کوشش حجت الاسلام اکبر اقوام کرباسی، به زبان فارسی، در قطع وزیری، بهای ۲۶ هزار تومان در ۵۷۴  صفحه ، جلد سخت به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۶با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.