دوشنبه 1401/9/7
کد : 75635

کتاب «شناخت نامه نبوت» منتشر شد

کتاب «شناخت نامه نبوت» جلد یکم، تألیف مرحوم آیت الله محمدی ری شهری و جمعی از پژوهشگران، از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.

کتاب «شناخت نامه نبوت» جلد یکم، تألیف مرحوم آیت الله محمدی ری شهری و جمعی از پژوهشگران در پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث، به زبان فارسی - عربی، در قطع وزیری، در ۶۸۶ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۴۰۱ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.

شاکله اصلی معارف دینی بر پایه مباحث اعتقادی بنا شده که ناظر به مبحث مبدأ و معاد است. این مبحث، بن‌مایه ‏ای عقلی دارد که ضرورت وجود و صفات خدا و پیامبران را اثبات می ‏کند. اگر چه بن‌مایه و اصل این نیاز به وسیله عقل اثبات می‏ شود ولی جزئیات و فروعات فراوانی دارد که فراعقلی است و ریشه در آیات و روایات دارد.

به اعتقاد نویسنده، نیاز به مجموعه ‏ای کامل و دقیق و فراهم آمده از متون قرآن و حدیث در مباحث ظریف اعتقادی سبب شد، پیشتر دانش نامه عقاید اسلامی شکل گیرد و با استفاده از معارف کتاب و سنت، مباحث حوزه‏ های اعتقادات اسلامی، انسان‏ شناسی و جهان‏ شناسی را تبیین کند.

این مجموعه مستند به قرآن، سنت و برهان است که تکیه گاه اصلی اصول عقاید می‏ باشند. در مباحث فرعی اعتقادی نیز این مجموعه تلاش می‏ کند تا با واکاوی آیات، روایات و متون تاریخی، راهنمای پژوهشگران در دستیابی به زوایای پنهان معارف اعتقادی باشد.

جلدهای پیشین دانشنامه عقاید اسلامی با مباحث کلی ناظر به معرفت، عقل و جهل، علم و شناخت آغاز شد و با مباحث مرتبط با «معرفه اللّه» ادامه پیدا کرد که نتیجه آن تدوین بیش از هزار و دویست آیه و ۵۶۰۰ روایت در مباحث پیشین به ویژه «معرفه اللّه» است.

معرفی کتاب:

کتاب حاضر، ادامه مباحث اعتقادی است که به مباحث کلی مرتبط با نبوت پرداخته است که اصطلاحاً بدان نبوت عامه می‏ گویند. عنوان «نبوت عامه» ناظر به مباحث عمومی نبوت است که ویژگی‏ های مشترک همه پیامبران  را تبیین می‏ کند.

عنوان «نبوت خاصه» به مباحث اختصاصی مرتبط با هر یک از پیامبران می‏ پردازد. از این رو جلد بعدی این مجموعه به نبوت خاصه می‏ پردازد که ناظر به زندگی و خصوصیات فردی انبیای الهی است.

مجموعه نبوت عامه در هفت فصل با استناد به نزدیک به ۹۰۰ آیه و روایت، مباحثی را بدین شکل عرضه کرده است:

فصل اول با عنوان فلسفه نبوت به چرایی ارسال پیامبران پرداخته است و بر محورهای هدایت‏گری، برانگیختن خرد، دعوت به خدا، ارائه راهکارهای مصلحت و منفعت انسان، اختلاف زدایی، آموختن و پروراندن و زنده کردن ارزش ‏ها، حرکت دادن مردم به عدالت جویی و اتمام حجت بر مردمان تأکید کرده است.

فصل دوم مباحث مرتبط «وحی» را پی گرفته و ضمن معنایابی آن در قرآن و حدیث، نمونه ‏هایی از گونه ‏های وحی به پیامبران، اولیاء الهی و غیر اولیاء را در آیات و روایات برشمرده است.

فصل سوم، لزوم شناخت پیامبران، ایمان به آنان، تداوم ارسال پیامبران و سنت وصایت، شمار پیامبران، پیامبران اولوالعزم، تفاوت رسول و نبی، گستره و قلمرو بعثت، گونه‏ ها و گویش آنان را تبیین کرده است.

فصل چهارم نشانه ‏های پیامبران از جمله بشارت انبیاء پیشین، اعجاز و ویژگی‏ های آن و رویکرد مخالفان در مواجهه با معجزه را مطرح کرده است.

در فصل پنجم ویژگی ‏های پیامبران را محور کار قرار داده و ویژگی‏ های سرشتی، اخلاقی، علمی، تبلیغی، عبادی و ... پیامبران را تبیین کرده‏ است.

فصل ششم ناظر به عصمت پیامبران است. لزوم عصمت، دلایل و گستره آن با استفاده از دلایل عقلی و آیات و روایات تبیین شده است.

فصل هفتم و پایانی نیز آموزه ‏های مشترک پیامبران را معرفی کرده است.

لازم به ذکر است کتاب شناخت نامه نبوت، از جمله آخرین پژوهش‏ هایی است که با همت و تلاش فراوان آیت اللّه محمدی ری شهری (۱۳۲۵ - ۱۴۰۱) و همکاران ایشان در پژوهشکده علوم و معارف حدیث به ثمر نشست ولی متأسفانه عمر آیت الله ری‌ شهری کفاف نداد تا ثمره تلاش خود را به صورت چاپ شده مشاهده کند.